Prve večeri takmičarskog programa 43. Borinih pozorišnih dana, u Pozorištu Bora Stanković u Vranju od 20 sati biće izvedena predstava Kod večite slavine, u koprodukciji Srpskog narodnog pozorišta i Centra za razvoj vizuelne kulture Novi Sad.
Ovo ostvarenje režirala je Sonja Petrović, po delu Momčila Nastasijevića (dramaturškinja je Mina Petrić).
Ova drama govori o praroditeljskom grehu i posledicama postupaka naših predaka.
Kako navodi rediteljka Sonja Petrović, sled događaja kakav postoji u drami Kod Večite slavine "zastupa ideju da prošlost determiniše budućnost, tj. da sadašnje generacije trpe posledice delanja prethodnih".
"U drami Kod Večite slavine jedan zločin prouzrokuje sledeći i tako dalje u uzročno-posledičnoj vezi dolazimo do modela stradanja koji ne može da se prekine, koji traje dan danas.
Čini se da smo u kulturno-nematerijalno nasleđe osim modela nasilja dobili i veštinu prećutkivanja i sklanjanja glave od nesrećnih okolnosti, a identitet svake sledeće generacije još je nedefinisaniji ili definisan lažnim ili poluinformacijama.
Zbog toga se vremenom u ljudima koji stasavaju u neznanju sve više razvija apatičnost prema okruženju i ekstremne pojave i osećanja kao što su bes, agresija, mržnja…
Likovi iz Nastasijevićeve drame su ekstremne i devijantne pojave učiniće se ničim izazvano i nemotivisano…
Međutim, upravo je motivacija za njihovo posrnuće duboko ukopana u kolektivno nesvesno, jer kako kaže sam Nastasijević klica mog stradanja zametnu se pre nego ja u materi.
Naša predstava poziva na suočavanje sa zlom, njegovo priznavanje i odluku da se taj uzročno-posledični model nasilja svesno prekine", navodi rediteljka.
U predstavi igraju Sonja Kesler, Stefan Vukić, Bojana Milanović, Vukašin Ranđelović, Miloš Lazić, Stefan Starčević, Mia Simonović, Alisa Lacko, Nina Rukavina, Nenad Pećinar i Dimitrije Aranđelović.
O autoru
Momčilo Nastasijević (1894-1938)
„Velika, samonikla pesnička ličnost. Zaverenik jezika, mistike, predanja. Jedini naš zaista folklorni pesnik u dubokom smislu te reči. Sav od sluha, od iskoni, od tajanstva. Van okrilja, bez podstreka ikakve poetske škole, otpočeo je svoju opasnu pesničku avanturu.
(…)Najpre u maloj temi pastoralne ljubavi, frule, uranaka, beline koju je transponovao kao narodnu liriku, vez, šarenicu, zatim sve dublje u tkivo misli. Religioznom pravoslavnom inspiracijom, mističnom patetikom, apokaliptičnom temom, srednjovekovnom skrušenošću pevao je svoju „osamu na trgu“, dalek od ljudi, društva i društvenih problema. Deaktuelizovan, van epohe, postrance od puteva i tokova literature, dubio je korito od jezika i melodije i plovio mutnim valovima svog senzualnog, opipljivog misticizma.“
(Borislav Mihajlović, 1956)
Scenografi su Željko Piškorić i dr Mladen Stojanović, kostime za ovo ostvarenje uradila je Jasmina Radujko, a saradnik za scenski pokret je Igor Greksa.
Predstava je premijeru imala 21. februara 2022, na sceni Pera Dobrinović Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu.
Šest predstava konkuriše za nagrade
Žiri festivala ove godine čine Dušan Petrović, reditelj i profesor FDU u Beogradu, kao predsednik žirija, Katerina Kocevska, glumica i dugogodišnja upravnica Makedonskog dramskog teatra, te Davor Špišić, dramski, prozni pisac i scenarista iz Hrvatske. Nagrade na ovogodišnjem festivalu biće dodeljene u pet kategorija: za najbolju predstavu, za dramaturgiju, dramatizaciju ili adaptaciju, za najbolju mušku ulogu, za najbolju žensku ulogu. Peta će biti nagrada publike koja nosi ime Radoslav Radivojević, po pokojnom direktoru vranjskog teatra i utemeljivaču festivala. Osim ostvarenja Kod večite slavine u konkurenciji su predstave Novosadskog pozorišta Ujvideki sinhaz Ričard Treći (po delu Viljema Šekspira režirao Dejan Projkovski, potom Naš razred, Narodnog pozorišta u Beogradu, po tekstu Tadeuša Slobođaneka, a u režiji Tatjana Mandić Rigonat, ali i Neprijatelj naroda Makedonskog narodnog teatra u Skoplju, koje je po delu Henrika Ibzena režirala Nina Nikolić. Tu su i ostvarenja Realisti Teatra Egzit iz Zagreba, koju je po tekstu Jure Karasa, režirao Matko Raguž i Ptice po delu Aristofana u režiji Kokana Mladenovića i izvođenju Pozorišta Čiki Gergej iz Temišvara.
SNP
Novi Sad s pravom nosi ime Srpska Atina, jer je još u 19. veku postao kolevka srpskog pozorišta, kada je (1837. godine) Leteće diletantsko pozorište, kao prvi profesionalni glumački ansambl, zaigralo predstave na slovenskom jugu. Pozorišna družina Jovana
Kneževića gostuje 1860. godine u Novom Sadu što je povod Jovanu Đorđeviću da člancima u Srbskom dnevniku potakne Srbe u Ugarskoj da svojim prilozima pomognu osnivanje Srpskog narodnog pozorišta. Godina 1861, 16. (28) jul datum je za pamćenje i istoriju: doneta je
odluka da se osnuje Srpsko narodno pozorište, prvi profesionalni teatar u Srba, zaslugom umnih ljudi 19. veka: Jovana Đorđevića, Svetozara Miletića, Stevana Branovačkog i Jovana Jovanovića (potonjeg Zmaja). Čast da ponese ime prvog upravnika pripala je Jovanu
Đorđeviću. Pored dramskog ansambla, Pozorište je u svom sastavu još 1921. imalo i Operu koja se 1925. ukida iz finansijskih razloga, a njen rad nastavlja Opereta do 1927. godine. Stalna Opera formirana je 1947, a Balet 1950. godine. Svoju prvu pozorišnu zgradu, u kojoj se i danas nalazi, Pozorište je dobilo 1981. godine, u 120. sezoni svog postojanja. Zgradu koja se prostire na dvadeset hiljada kvadratnih metara projektovao je arhitekta prof. dr Viktor Jackijevič iz Poljske. Ovo belo mermerno zdanje pruža velike sadržajno-tehničke mogućnosti svojom velikom scenom Jovan Đorđević sa 940 sedišta, malom scenom Pera Dobrinović sa 373 sedišta, Kamernom scenom sa 120 sedišta, salama za baletske, horske i operske probe, kao i kompletnim scenskim radionicama.
